چیلر، دستگاه سردکنی است که به وسیلهی آب یا سایر مواد سیال باعث کاهش دمای هوای ساختمانهای مسکونی یا ایجادتعادل دمایی در دستگاههای تجاری میشود. چیلرها در انواع مختلف و روشهای گوناگون، با ایجاد یک چرخه یا سیکل و به کمک مادهی سیال باعث تبادل هوای درون دستگاه و محیط مدنظر میشوند و دمای آن محیط را کاهش میدهند.
انواع کاربرد چیلر را بهتر بشناسید
کاربرد چیلرها یا سردکنها معمولا برای دو هدف خنکسازی دمای بیرونی مثل دمای یک ساختمان به صورت هواساز یا برای کاهش دمای داخل یک دستگاه به صورت فن کوئل است و هرکدام باتوجه به هدفی که دارند یا مادهی سیالی که به کارمیبرند، ساختارهای متفاوتی را با کاربرد های مشابه دارند. همانطور که اشاره کردم، چیلرها در دودسته مورداستفاده قرارمیگیرند، که درادامه به صورت جزیی تر دربارهی آن صحبت خواهیم کرد:
چیلر مسکونی؛ همان چیزی که خانه شما را سرد میکند!
تصور کنید که شما در بهترین خانه ولی در گرمترین و نامطلوبترین سطح هوا درحال اقامت هستید، آیا مایل به ادامهی زندگی دراین مکان با تمام امکانات جانبی دیگر آن هستید!!
کاربرد اصلی چیلرهای مسکونی، خنکسازی دما و تهویهی هوای ساختمان است . درکاربرد مسکونی چیلر، آب سرد یا هر ماده سیال دیگری که درچیلر به کار میرود، از طریق لوله به مبدلهای حرارتی که مثل هواساز و فن کوئل که دربالا به آنها اشاره شد، منتقل میشود و ازاین طریق باعث تبادل حرارت بین آب و هوای محیط میگردد و آب پس از تغییر دمای محیط، به طور مجدد برای خنک سازی به جریان سابق بازمیگردد.
چیلرتجاری؛ چیلری برای تهویه مطبوع در تمامی فصول
در کاربرد تجاری، چیلر برای کاهش دمای داخلی دستگاه، محصولات و… به کارمیرود. این نوع چیلر برخلاف نوع غیرصنعتی به علت، کارکرد صنعت در همهی فصول، در تمام طول سال استفاده میشود. دراین نوع چیلر، معمولا از مادهی سیال سردکننده برای تبادل دما با مواد داخل دستگاه و ماشین آلات صنعتی استفاده میگردد و ازاین طریق باعث خنک سازی کلی محل موردنظر هم میشوند.
انواع ساختار چیلر را بهتر بشناسید
چیلر را میتوان به دودستهی کلی، چیلر جذبی و چیلر تراکمی تقسیم کرد، که ایندستههای کلی خود براساس تفاوت در شاخصهای جزیی تری به دستههای دیگری تقسیم میشوند. درحقیقت مبنای کار چیلر جذبی و تراکمی همسان است، اما ازروشهای متفاوتی برای عمل خنکسازی، استفاده میکنند و چیلرهای جذبی به وسیلهی انرژی حرارتی و چیلرهای تراکمی ازطریق انرژی الکتریکی باعث فرآیند خنکسازی میشوند. درادامه با دستهبندیهای مختلف چیلر و کاربرد هریک با جزییات بیشتر آشنا میشویم:
چیلرجذبی؛ چیلری با راندمان بالا
چیلرهای جذبی عموما برپایهی استفاده از انرژی حرارتی قراردارند و برعکس نوع تراکمی به جای استفاده از کمپرسور از از مولدهای حرارتی یا ژنراتور استفاده میکنند. نحوهی عملکرد چیلرهای جذبی بدین صورت است که، در قسمت ژنراتور آب براثر عملکرد مولد حرارتی تبدیل به بخار میشود، بخار درکندانسور به طور مجدد تبدیل به مایع میگردد و درخنک کننده با استفاده از دمای محیط اطراف و بهرهگیری از گرمای آن دوباره به بخار تبدیل میشود، این فرآیند، به طور مکرر اتفاق میافتد و باعث کاهش دمای محیط میگردد.
چیلر تراکمی؛ چیلری متفاوت در طراحی و ساخت
همان طور که اشاره شد، چیلرهای تراکمی از انرژی الکتریکی برای عملکرد خود استفاده میکنند و درانواع مختلف آن عملکرد برپایهی استفاده از کمپرسور است. با چیلرهای جذبی که در بالا توضیح داده شد، ازنظر عملکرد تفاوت دارند.
چیلرها براساس نوع مادهی سیال چه دستههایی تقسیم میشوند؟
چیلرهای تراکمی، خود به دستههای مختلفی براساس نحوهی عملکرد تقسیم میشوند که از مهمترین نحوهی دستهبندی آنها میتوان به چیلری که به وسیله هوا باعث خنک سازی میشود یا چیلر هواخنک و چیلری که به وسیلهی آب باعث خنک سازی میشود یا چیلر آب خنک اشاره کرد، کاربرد اصلی این دو نوع چیلر، برای صنایع است. با وجود نتایج نسبت یکسانی که این دو دارند، اما فرآیند آنها و جزییات عملکردشان متفاوت است، به طورمثال سیستمهای آب خنک راندمان بالاتری دارند، معمولا در فضای بسته قرارمیگیرند و حتما احتیاج به برج خنککننده یا کولینگ تاور دارند بااینوجود، سیستمهای هواخنک، معمولا راندمان پایینتری دارند اما دیگر احتیاجی به برج خنککننده برای آنها وجود ندارد، و در محیطهای باز قابلیت استفاده دارند.
دستهبندی چیلر براساس نوع کمپرسور
اما چیلرها براساس نوع کمپرسوری که درآنها استفاده میشود، هم به دو دستهی کلی اسکرال و اسکرو تقسیم میشوند، که درادامه به بررسی جزییات آنها و تفاوتی که باهم دارند، میپردازیم:
چیلر اسکرال؛ چیلری از نوع تراکمی
همانطور که گفته شد، نام اسکرال به خاطر، به کارگیری کمپرسوراسکرال دراین نوع دستگاهها به آن اطلاق شده، این چیلرها جزو انواع چیلرتراکمی هستند و مانند بقیهی انواع تراکمی برپایهی سیکل تبرید تراکمی، کار میکنند. چیلر اسکرال هردونوع، خنککنندهی آب و خنککنندهی هوا را دارا است. تفاوت اساسی که این نوع با نوع چیلر اسکرو دارد، در میزان تناژ است، درواقع چیلر اسکرال برای تناژهای کم تا متوسط به کار میرود. البته این نوع به خاطر به کارگیری کمپرسور اسکرال، از بقیهی چیلرهای تراکمی، بی سروصداتر بوده و لرزش کمتری دارد، طول عمر آن بالاتر بوده و اصطکاک کمتری دارد.
چیلراسکرو؛ چیلر تراکمی با قابلیت خنک کنندگی آب و هوا
چیلراسکرو، هم به خاطر به کارگیری کمپرسور مارپیچی یا اسکرو به این اسم خوانده میشود. از انواع چیلر تراکمی است و مطابق گفتههای بالا برای، تناژهای بالا مورد استفاده قرار میگیرد. این چیلر معمولا برای تناژهای بالای 50 تن یا بالاتر از 100 تن کاربرد دارد. مانند سایرانواع تراکمی هر دونوع چیلر خنککنندهی آب و خنککنندهی هوا را هم دارا است. ابعاد کمپرسور اسکرو از سایر کمپرسورها کوچکتر بوده و وزن کمتری دارد اما ازنظر قیمت درسطح بالاتری قرار میگیرد.
درنهایت چیلرها دستگاههای ارزشمندی برای استفادههای مسکونی و تجاری هستند و بخش قابل توجهی از مهمترین نیازهای این دو بخش را برطرف میکنند، مطابق متن بالا براساس نوع کاربرد به دستهبندیهای مختلف تقسیم میشوند و در هنگام انتخاب آنها علاوه بر انتخاب نوع مطابق نیاز، باید به کیفیت و مرغوبیت آن، هم توجه کرد؛ در بازار ایران میتوان گفت بعضی چیلرها با کیفیت بسیار بالایی ارائه شده و برخی کیفیت لازمه را ندارند و بعد از مدتی به راحتی غیر قابل استفاده میشوند، در نتیجه در انتخاب آنها باید بسیار دقت داشت و مشاوره لازمه را از فروشنگان آن گرفت.